امروزه با توجه به تنوع روش ها ، فناوري ها و دستگاههاي موجود ، به راحتي مي توانيم دستگاه مناسبي را متناسب با كاربرد مربوطه انتخاب نماييم . اما، تنوع اخیر حاصل تجربه ساليان دراز است . بيان اين موضوع كه «به كارگيري اولين ايده هاي اندازه گيري جريان به هزاران سال
قبل بر مي گردد » زياد هم اغراق آميز نيست . آيا استفاده از ساعت شني با مجراي ثابت براي عبور ماسه ي نرم واندازه گيري زمان (به طورغير مستقيم) نمي تواند نمونه اي گويا از قدمت اندازه گيري جريان باشد ؟ يا اينكه «قدمت ساعت آبي به 270 سال قبل از ميلاد مسيح (ع) نسبت داده مي شود » بيان گر اهميت اندازه گيري به طور عام واندازه گيري زمان به طور خاص ،نيست ؟ در ساعت آبي ، از جريان ثابت آب به عنوان شاخصي براي اندازه گيري زمان استفاده شده است .
اولين ايده ي اندازه گيري جريان كه به طور مستند از آن ياد مي شود ، مربوط به حدود 3000 سال پيش است كه در كشور مصر باستان براي اندازه گيري ميزان جريان آب سد ، استفاده مي شده است . اسناد مكتوبي هم از دستور اندازه گيري ميزان آب مصرفي از چشمه در حدود 150 سال پيش از ميلاد مسيح (ع) توسط اسكندر در دسترس هست . 75 سال بعد از ميلاد هم درشهر «رم » ابزاري شبيه لوله درخروجي مخازن آب وچشمه ها استفاده مي نمودند كه در نتيجه به كار بردن روشي براي كاهش اصطكاك ، سرعت عبور آب افزايش مي يافت ! در چين باستان هم دانش استفاده از «هيدروليك آب » قابل انكار نيست ،به طوري كه با همين دانش ابتدايي به كنترل آبياري مزارع و تقسيم يا تخصيص منابع محدود آب به شركاي آن مي پرداختند . هيچ سند قوي و قابل ارايه اي از 75 سال بعد از ميلاد (رم ) تا قرن 15 ميلادي مبني بر بروز تحولات چشم گير درعلم اندازه گيري جريان سيالات دردسترس نمي باشد . از نيمه ي دوم قرن 15 به بعد (1452 الي 1519) و در زمان « لئونارد داوينچي » مباحث علمي در اين زمينه قوت گرفت . براي اولين بار نظريه ي جريان گردابي و هم چنين ارتباط بين ارتفاع مايع درمخزن و شدت جريان در مايعات ،توسط وي مطرح شد . چند سال قبل از قرن شانزدهم نيز متناسب با ايده هاي داوينچي و براي اولين بار ، سازه هاي كانال آب در مجاورت بندري در شمال ايتاليا طراحي و ساخته شد. در نيمه ي اول قرن هفده ، اندازه گيري جريان سيال در خروجي مخازن مبتني بر تئوري اختلاف فشارتوسط شخصي به نام « توريسلي » مطرح و به كار گرفته شد . در قرن هيجده نيز دو تن از بزرگان علم اندازه گيري جريان سيالات ، «دانيل برنولي » (1700 الي 1782) و «لئونارد اولر » (1707 الي 1783) مي زيستند. رابطه ي مهم برنولي ارتباط فشار با سرعت را در خطوط لوله نشان مي دهد (بحث مكانيك سيالات ) رابطه اولر هم درتوربو ماشين ها كاربرد فراواني دارد. حاصل كار اين دانشمند پايه ريزي طراحي اورفيس براي اندازه گيري جريان سيالات ، توسط دانشگاههاي ايتاليا بود . هم چنين در سال 1732 «هنري پيتوت» براي اندازه گيري سرعت آب داخل لوله ، وسليه اي به نام «لوله پيتوت» را ابداع نمود .بعدها شخصي به نام «دارسي »در انگلستان كاربرد «لوله ي پيتوت» را براي اندازه گيري جريان تمام سيالات رواج داد . نام آشناي ديگر در قرن هجده ونچوري از ايتاليا و ولتمن از آلمان است . ابداع لوله ونچوري و يك دستگاه مكانيكي براي اندازه گيري جريان حاصل كار اين دو دانشمند بود . در ابتداي قرن نوزده «ميشل فارادي » تحقيقاتي در زمينه ي مغناطيس داشت كه اصول دستگاههاي اندازه گيري جريان سيالات مبتني بر مغناطيس براساس نتايج پژوهشهاي فارادي است . نيمه دوم قرن نوزده ، با حضور دانشمنداني ازجمله : كنت ، هرشل ، زيمنس ، تيلور ، هرسي و كندي در صنعت ،تحولات زيادي در روش ها و دستگاههاي اندازه گيري جريان به وجود آمد .تاثیر پر رنگ این دانشمندان در مبحث اندازه گیری تا حدی بود که تا چندي پيش ، سازندگان دستگاههاي اندازه گيري مختلف از نام اين افراد براي نام گذاري شركت خود استفاده نموده بودند . قبل از شروع قرن بيستم ، استفاده از اورفيس عموميت بيشتري پيدا كرد و براي اولين بار در سال1890 براي اندازه گيري ميزان جريان گاز در خط لوله اي در ايالت «اوهايو » استفاده شد. ولي ، درسال 1915ا ورفيس به شكل امروزي تبديل شد.استانداردISO 5167( در مورد اورفيس ها) براساس مطالعات وپژوهشهاي«پروفسورسام بيلتر»تدوين شده است.سال ساخت دستگاههايVariable Area Meter به درستي معلوم نيست، اما به سال 1870 نسبت داده مي شود. مثلا اين نوع دستگاه درسال 1900توسط كارخانه «كنت» در لندن ساخته مي شده است،ولي نمونه هاي حاضر آن در قرن بيستم وفقط براي نمايش محلي ارايه شده است. دستگاه اندازه گيري توربيني كه دردهه 1960 طراحي وساخته شد، سالها بعنوان مبنا براي واسنجي ديگر دستگاههاي پركاربرد در صنايع نفت استفاده مي شد .
سال ابداع و ساخت بعضي ديگر از دستگاهها :
-Vortex Flowmeterd 1965
- Ultrasonic Doppler Flowmeters 1970
- Coriolis Mass Flowmeters 1977
با مقدمه اي كه بيان شد، ضمن تعریف فلومتر،به تعاريف كلي پركاربرد عمومي در امر اندازه گيري جریان می پردازیم.
